بسم الله الرّحمن الرّحيم
چند تذكره بجاي مقدمه
خواننده عزيز بررسي و تحليل نحله سلفيه از منظر فكري ـ تاريخي ـ سياسي كه بصورت كتابچه‌اي اينك در اختيار شما قرار دارد آغاز تحرير آن در سال 1383 بود كه در همان سال به انجام رسيد و در سال 1384 تحريري نو يافت و كار آن پايان يافته تلقي شد نقل قولها و حوادث مرتبط با نحله سلفيه از منظر سياسي به استناد به نوشته‌هاي روزنامه‌ها و سخنرانيهاي ضبط شده صوتي و تصويري حداكثر تا پايان سال 84 پي‌گيري شده است ولي اكنون در تابستان سال 85 كه ضرورت انتشار اين كتابچه بيش از پيش احساس مي‌شود. با وجود اينكه مسائل و حوادث مهمي در منطقه و سطح جهان در ارتباط با موضوع پيش آمده است، نخواستيم جز در موارد نادر ويراستاري در متن دست ببريم براي جبران اين نقيصه چند مورد خارج از متن در همين مقدمه گونه مدنظر خوانندگان فهيم اين نوشتار قرار مي‌گيرد. كه هم خوانندگان را در پيوستگي مطالب و رويدادها ياري رساند و هم تكلمه‌اي باشد براي فصول اين كتابچه:
1ـ آنچه در رابطه با اوضاع جهاني و اخبار كشور عراق چه در مناطق كردنشين و چه در مناطق عرب نشين يا در بخش آخر اين كتابچه درباره انصار الأسلام و كريكار مؤسس آن سخن رفته است يا آنچه در رابطه با نحله سلفيه در كردستان ايران ياد شده است مربوط به سالهاي قبل از 84 است بديهي است تحليلي كه بر مبناي آن اخبار و رويدادها نيز بعمل آمده متناسب با همانها مقبوليت و روايي دارد در هر صورت ضمن بازنگري به غير از اصلاحات جزئي موردي نادرست تشخيص داده نشد كه قابل تجديد نظر باشد. و قضاوت با خواننده‌گان است.
2ـ پيداست تحقيق ميداني و كتابخانه‌اي در خصوص سلفيها يكي از پر تأثيرترين نحله‌هاي فكري در قرن 19 و 20 بسيار گسترده‌تر و دامنه‌دار تر از اين است كه اين نوشتار عهده‌دار آن باشد آثار و چهره‌هاي تأثير گذار در اين نحله بسيار بيشتر از اين تعداي است كه در اينجا نام برده شده‌اند. ما فقط به ذكر نمونه‌هايي در اين باره بسنده كرده‌ايم ولي آنچه جاي تأكيد و شايان توجه مي‌باشد. تحليلهايي است
كه بر مبناي اسناد و نمونه‌هاي ياد شده به‌ان توفيق يافته‌ايم و توصيه بيشتر ما به خوانندگان امعان نظر در آن تحليلها مي‌باشد.
3ـ پديده‌اي در سال 84 در شبكه‌هاي خبري كردي برملا شد مشهور به ?پروژه شيخ زانا? يكي از تلويزيونهاي حكومت خودمختار كردستان عراق از جنايات وحشتناك و بي شرمانه قتل و تجاوزات جنسي حتي از نوع هم جنس‌بازي در زير ماسك جهاد و دين پرده برداشت كه مدت چند ماهي قبل از انتخابات اخير پارلمان عراق در همه محافل و مجالس مردم كردستان و در روزنامه‌ها و سايت‌ها بحثهاي داغي را به دنبال داشت. و سبب نفرت بيش از پيش اقشاري از مردم عادي از اسلامگرايان گرديد. البته همه گروههاي اسلامي كردستان عراق از آن شخص و جناياتش ابراز انزجار كردند و بعضي نيز اعلام كردند كه اين شخص و اعمالش بيشتر از اينكه ارتباطي با قضية اسلامي‌ها داشته باشد معلول وجود فساد در بدنة همان حكومت محلي است زيرا كه خود از مقامات عالي رتبه امنيتي آنهاست و از اقوام سببي سران حكومت محسوب مي‌شود. هرچند زماني نيز سابقة فعاليتهاي اسلامي داشته است اكنون بصورت غير منتظره‌اي آن جنجال و هياهو خاموش شده و اكنون از سرنوشت شيخ زانا خبري نيست گويا سناريويي بيش نبود.
4ـ از رخدادهاي شگفت آور در رابطه با موضوع سلفيت و درگيريهاي فرقه‌اي و دو قطبي شدن اسلام گرايان كردستان ايران (قبلاً در همين كتابچه در رابطه با تقابل و دوقطبي شدن جامعه كُرد بعد از پديدار شدن گروههاي اسلامي افراطي سخن رفته بود) حوادثي است كه از ارديبهشت ماه سال جاري (85) در اطراف بوكان بوقوع پيوسته است. چنانكه در نخستين فصل همين نوشتار خاطرنشان شده عناصر سلفي در كردستان ايران هر از گاهي مطالبي نوشتاري يا گفتاري در رد برخي آراء و نظرات كاك احمد مفتي‌زاده به ميان آورده‌اند گاهي به صراحت و گاهي به كنايه گاهي شخص كاك احمد و گاهي پيروانش را آماج رديه‌هاي خود ساخته‌اند اما در حدود دو ماه پيش (15/2/1385) امام جماعت يكي از روستاها با جسارت بيشتر به كاك احمد و پيروانش تاخته و آنان را تا مرز كفر معرفي كرده است. اين امر جاي تعجب زياد نيست و از عناصر سلفي انتظار مي‌رود. اما از عجايب روزگار آنست كه برخي پيروان منتسب به كاك احمد[1] (جريان مكتب اكثري تحت نظارت سعدي قريشي) راه كم هزينة سهل‌الوصول روشنگري و نصيحت را كه احتمالاً مورد استقبال جامعه هم قرار مي‌گرفت ترك كرده، در يك اقدام تعجب برانگيز و هم تأمل بر انگيز با جمعيتي چند صد نفري در مسجد محل عبادت و تبليغ آن امام جماعت حضور پيدا كرده كه سه قول درباره اين اقدام روايت شده است.
الف: براي بحث و مناظره با آن شخص اين اقدام صورت گرفته است.
ب: اعتراضي تظاهرات گونه بوده در برابر توهين‌هاي آن شخص .
ج: براي رسوا كردن آن شخص و معرفي مكتب و كاك احمد بوده است.
اين اقدام از اين نظر تعجب برانگيز بوده كه هميشه آن جناح از مكتب اعلام كرده است در اوائل مرحله دعوت قرار دارند. بجز تزكيه خود و صبر و تحمل فشار هيچ مسئوليت ديگري ندارند گرچه كساني كه با مكتب قرآن و تحولات عارض بر آن خصوصاً ايدئولوژي جريان مذكور در مكتب قرآن آشنايي نزديك دارند از آن اقدام تعجب نكرده بلكه قابل انتظار هم مي‌دانستند. اكنون حدود دو ماه است سي‌دي‌ها و بيانيه‌هايي از طرف جناحهاي مختلف سلفي و مكتبي لِه و عليه همديگر و افكار و عملكردهاي كاك احمد مفتي زاده در سطح جامعه پخش مي‌شود بهر صورت خوشبختانه مفاد اين كتابچه هم به دليل اينكه زماني نوشته شده كه اين غوغاها مطرح نبوده و هم به دليل بيزاري از فرقه‌گري و درگيريهاي فرقه‌اي و نقد ريشه‌اي آن در سطحي فوق فرقه‌اي قراردارد و الحمدلله به دور از انگيزه‌هاي نفساني و تمسّك به اوهام دليل نما كه زائيده تعصب‌هاي مذهبي مي‌باشد به تحليل پرداخته است.
5ـ اين نوشتار درصدد گشودن پرونده تندروي مذهبي و شناساندن ريشه‌ها و تبار اين پديده نمي‌باشد؛ زيرا اين پديده چه تحت تأثير شرايط اجتماعي و سياسي و فرهنگي يا برخاسته از تفكرات خاص هر فرقه و گروه باشد منحصر به فرقه‌اي يا مذهبي يا نحله‌اي خاص نمي‌باشد و ممكن است هر دسته‌اي داراي افكاري تندروانه باشد و يا به اعمال تندروانه مبادرت ورزد. ولي بدليل اينكه در اين شرايط زماني برخي تندروي‌هاي مذهبي در سطح جهاني از جانب سلفيها اعمال شده (در اين قضيه سلفيهاي جهادي بيشتر متهم هستند) و برخي مباني تئوريك خشونت نيز در سلفيت موجود است و در جامعه كردستان ايران هم نخستين بار است اين پديده رخ نموده ما با دقت و وسواس خاصي مورد سلفيه را انتخاب كرديم و چنانكه در فصول مختلف اين نوشتار هم بچشم مي‌خورد به اين نكته واقف بوده‌ايم سلفيه در عالم اسلام گاهي نقش تاريخي مثبت داشته‌اند و گاهي با اصلاح فكر ديني نيز در پيوند بوده‌اند و مخالفين آنها هم غالباً از جاده انصاف خارج شده‌اند از خداوند رحيم و منّان خواسته‌ايم از جاده انصاف خارج نشويم و ما را از لغزش قلمي و سهو انديشه‌اي حفظ فرمايد بهرحال اين تصور پيش نيايد كه همواره تندروي با سلفيه نسبت ملازمه داشته و دارد بلكه گاهي تندروي را در مخالفينشان شديدتر هم مي‌بينيم.
از قبل انگيزه‌ها و احساس مسئوليتهايي بوده كه ما را به اين قبيل بررسيها وادار كرده است. ولي همواره از انتشار نتيجه تحقيقاتمان در ترديد بوديم تا اينكه امروزه ضرورت روشنگري در افكار مردم درياره سلفيه برهمگان آشكار شده ما نيز در خور بضاعت مُزجات خويش در اين وادي پرسنگلاخ به ضرورت گام نهاديم.
ناصر علیار
التوفيق من الله و علي الله التكلان
10/4/85
[1] پيروان كاك احمد بعد از فوت خودش اكنون دچار تفرق شده علاوه بر دسته فوق دسته مقابل تحت عنوان ?مكتب قرآن كردستان? است كه فرد شاخص آنها حسن اميني مي‌باشد همچنين تعدادي ديگر با گرايشات فردي و جمعي از كاك احمد طرفداري مي‌نمايند.